Cúp liên đoàn Bắc Ailen (tiếng Anh: Northern Ireland Football League Cup) là một giải đấu bóng đá loại trực tiếp dành cho các câu lạc bộ bóng đá ở Bắc Ireland. Giải đấu được thành lập vào năm 1983 và được tổ chức bởi Liên đoàn bóng đá Bắc Ireland (IFA). Đội vô địch hiện tại là Linfield, đánh bại Coleraine với tỷ số 2-1 trong trận chung kết năm 2023.
Cúp liên đoàn Bắc Ailen được mở cho tất cả các câu lạc bộ thành viên của IFA, bao gồm cả các câu lạc bộ chơi ở Giải vô địch Bắc Ireland (NIFL Premiership) và các giải đấu thấp hơn. Giải đấu được tổ chức theo thể thức loại trực tiếp, với các đội được bốc thăm để đối đầu với nhau ở các vòng đấu khác nhau. Trận chung kết được tổ chức tại Sân vận động Windsor Park ở Belfast.
Cúp liên đoàn Bắc Ailen là một trong những giải đấu quan trọng nhất trong hệ thống giải bóng đá Bắc Ireland. Đội vô địch sẽ được tham dự UEFA Europa Conference League (trước đây là UEFA Europa League) ở mùa giải tiếp theo. Giải đấu cũng là một cơ hội tốt để các câu lạc bộ nhỏ hơn có thể đánh bại các đội bóng lớn và giành được danh hiệu.
Vòng loại và thể thức thi đấu của Cúp Liên đoàn Bắc Ailen
Các đội bóng tham gia Cúp liên đoàn Bắc Ailen gồm 38 đội, bao gồm 12 đội chơi ở NIFL Premiership, 11 đội từ NIFL Championship và 15 đội từ các giải đấu thấp hơn. Tất cả các đội đều phải tham gia vào vòng loại để tranh vé vào vòng 1/32.
Trong vòng loại, các đội sẽ được chia làm 2 nhóm: đội chơi ở NIFL Premiership và các đội từ NIFL Championship và các giải đấu thấp hơn. Mỗi nhóm sẽ có 19 đội và sẽ được bốc thăm để đối đầu với nhau trong các trận đấu loại trực tiếp. Những đội thắng sẽ tiến vào vòng 1/32 để đối đầu với những đội được đánh giá cao hơn.
Tại vòng 1/32, các đội tiếp tục thi đấu theo thể thức loại trực tiếp. Nếu kết quả của một trận đấu sau 90 phút không có bàn thắng, trận đấu sẽ được chuyển sang hiệp phụ và nếu vẫn không có bàn thắng, đội có thành tích tốt hơn trong giải đấu của mình sẽ được đi tiếp.
Vòng đấu tiếp theo là vòng 1/16, sau đó là vòng tứ kết, bán kết và cuối cùng là trận chung kết. Tất cả các trận đấu từ vòng 1/16 trở đi đều diễn ra trong một trận đấu duy nhất và được tổ chức tại sân nhà của các câu lạc bộ.
Các đội bóng thành công nhất ở Cúp Liên đoàn Bắc Ailen
Dưới đây là danh sách các đội bóng đã giành được thành tích tốt nhất trong lịch sử Cúp Liên đoàn Bắc Ailen:
| STT | Đội bóng | Số lần vô địch |
|---|---|---|
| 1 | Linfield | 10 lần |
| 2 | Glentoran | 8 lần |
| 3 | Cliftonville | 6 lần |
| 4 | Crusaders | 5 lần |
| 5 | Ards | 3 lần |
| 6 | Ballymena United | 3 lần |
Như vậy, Linfield là đội bóng thành công nhất ở Cúp Liên đoàn Bắc Ailen với 10 lần giành chức vô địch. Đây cũng là đội bóng hiện tại là vô địch.
Những trận cầu kinh điển trong lịch sử Cúp Liên đoàn Bắc Ailen
Cúp Liên đoàn Bắc Ailen đã chứng kiến nhiều trận đấu hấp dẫn và cảm xúc trong lịch sử của mình. Dưới đây là một số trận đấu được coi là kinh điển trong Cúp Liên đoàn Bắc Ailen:
Trận chung kết năm 1993: Glentoran vs. Linfield (2-2, 2-1)
Trận đấu này được coi là một trong những trận chung kết hay nhất trong lịch sử Cúp Liên đoàn Bắc Ailen. Sau khi hòa 2-2 trong trận chung kết đầu tiên, cả Glentoran và Linfield đã nhập cuộc với tâm lý hưng phấn trong trận chung kết tái đấu. Tuy nhiên, chỉ có một đội sẽ là người chiến thắng và cuối cùng, Glentoran đã giành được chiếc Cúp Liên đoàn Bắc Ailen đầu tiên trong lịch sử của họ.
Trận bán kết năm 2015: Crusaders vs. Portadown (3-3, 4-3)
Trận đấu này được coi là một trong những trận cầu mãn nhãn nhất trong lịch sử Cúp Liên đoàn Bắc Ailen. Sau khi hòa 3-3 trong trận bán kết đầu tiên, cả Crusaders và Portadown đã quyết định phải xác định người chiến thắng trong trận đấu tái đấu. Đây là một trận đấu đầy kịch tính và cuối cùng, Crusaders đã giành vé vào trận chung kết sau khi ghi bàn thắng quyết định ở phút 119.
Danh sách các trận chung kết Cúp Liên đoàn Bắc Ailen
Dưới đây là danh sách các trận chung kết Cúp Liên đoàn Bắc Ailen từ năm 1983 đến nay:
| Năm | Đội vô địch | Tỉ số | Đội á quân |
|---|---|---|---|
| 1983 | Linfield | 4-0 | Glentoran |
| 1984 | Ballymena United | 1-0 | Larne |
| 1985 | Linfield | 2-0 | Glentoran |
| 1986 | Coleraine | 3-2 | Larne |
| 1987 | Glentoran | 3-0 | Crusaders |
| 1988 | Larne | 2-2 | Linfield |
| 1989 | Portadown | 2-2 | Ards |
| 1990 | Linfield | 2-1 | Distillery |
| 1991 | Cliftonville | 1-0 | Bangor |
| 1992 | Glentoran | 1-0 | Linfield |
| 1993 | Glentoran | 2-2 | Linfield |
| 1994 | Linfield | 2-1 | Glentoran |
| 1995 | Glenavon | 1-0 | Cliftonville |
| 1996 | Cliftonville | 3-1 | Glentoran |
| 1997 | Glentoran | 1-0 | Cliftonville |
| 1998 | Portadown | 2-1 | Cliftonville |
| 1999 | Cliftonville | 3-0 | Newry Town |
| 2000 | Glentoran | 1-0 | Cliftonville |
| 2001 | Glentoran | 2-0 | Coleraine |
| 2002 | Linfield | 1-0 | Distillery |
| 2003 | Glentoran | 2-1 | Cliftonville |
| 2004 | Glentoran | 3-1 | Limavady United |
| 2005 | Linfield | 2-1 | Cliftonville |
| 2006 | Linfield | 3-2 | Coleraine |
| 2007 | Crusaders | 1-0 | Linfield |
| 2008 | Crusaders | 1-0 | Lisburn Distillery |
| 2009 | Glentoran | 1-0 | Crusaders |
| 2010 | Linfield | 2-1 | Portadown |
| 2011 | Crusaders | 1-0 | Lisburn Distillery |
| 2012 | Cliftonville | 4-0 | Crusaders |
| 2013 | Cliftonville | 4-0 | Crusaders |
| 2014 | Cliftonville | 3-2 | Ballymena United |
| 2015 | Glentoran | 2-1 | Portadown |
| 2016 | Ballymena United | 2-0 | Carrick Rangers |
| 2017 | Ballymena United | 2-0 | Carrick Rangers |
| 2018 | Dungannon Swifts | 3-1 | Ballymena United |
| 2019 | Linfield | 1-0 | Ballymena United |
| 2020 | Ballymena United | 1-0 | Carrick Rangers |
| 2021 | Linfield | 4-2 | Ballymena United |
| 2022 | Coleraine | 3-1 | Glenavon |
| 2023 | Linfield | 2-1 | Coleraine |
Cầu thủ xuất sắc nhất trong lịch sử Cúp Liên đoàn Bắc Ailen
Mỗi năm, giải đấu Cúp Liên đoàn Bắc Ailen luôn có rất nhiều cầu thủ chơi xuất sắc và góp phần mang về thành công cho đội bóng của mình. Tuy nhiên, chỉ có một cầu thủ được vinh danh là “Cầu thủ xuất sắc nhất” trong lịch sử giải đấu này.
Đó chính là tiền vệ Neil Lennon. Anh đã chơi cho hai đội bóng Celtic và Northern Ireland và từng giành 4 danh hiệu Cúp Liên đoàn Bắc Ailen với câu lạc bộ Glentoran. Trước khi góp mặt tại Cúp Liên đoàn, Lennon đã giành được nhiều thành tựu cá nhân và là một trong những cầu thủ có ảnh hưởng lớn nhất trong lịch sử bóng đá Bắc Ailen.
Những bàn thắng đẹp nhất trong lịch sử Cúp Liên đoàn Bắc Ailen
Trong suốt hơn 30 năm tổ chức, Cúp Liên đoàn Bắc Ailen đã chứng kiến rất nhiều bàn thắng đẹp và ấn tượng. Tuy nhiên, chỉ có một số bàn thắng được coi là những cú sút kinh điển trong lịch sử của giải đấu này.
Một trong những bàn thắng đẹp nhất trong lịch sử Cúp Liên đoàn Bắc Ailen là bàn thắng của tiền đạo Jordan Owens cho Crusaders trong trận chung kết năm 2007. Trong pha tấn công nhanh của đội bóng, Owens đã nhận được đường chuyền của đồng đội và thực hiện một cú sút từ khoảng cách gần 40 mét, với sức mạnh và độ chính xác đáng kinh ngạc, để ghi bàn thắng quyết định cho Crusaders.
Những khoảnh khắc đáng nhớ trong lịch sử Cúp Liên đoàn Bắc Ailen
Có rất nhiều khoảnh khắc đáng nhớ trong lịch sử Cúp Liên đoàn Bắc Ailen, tuy nhiên có một số sự kiện đặc biệt được coi là những khoảnh khắc không thể quên của giải đấu này.
Một trong những khoảnh khắc đáng nhớ nhất là khi Linfield trở thành đội bóng đầu tiên đoạt được cú ăn ba (giành giải vô địch giải VĐQG, Cúp FA và Cúp Liên đoàn) vào năm 2000. Đây cũng là niềm tự hào của các CĐV của CLB này và một kỷ lục mà nhiều đội bóng trong giải đấu này vẫn chưa thể phá vỡ.
Các kỷ lục và thống kê thú vị của Cúp Liên đoàn Bắc Ailen
Trong lịch sử của Cúp Liên đoàn Bắc Ailen, đã có nhiều kỷ lục và thống kê thú vị được thiết lập. Dưới đây là một số trong số đó:
- Đội bóng giành nhiều danh hiệu nhất: Linfield (10 lần)
- Cầu thủ ghi nhiều bàn thắng nhất trong một mùa giải: Glenn Ferguson (16 bàn)
- Đội bóng đầu tiên đoạt cú ăn ba: Linfield (2000)
- Thành phố có nhiều đội bóng vô địch nhất: Belfast (16 lần)
- Đội bóng giành danh hiệu liên tiếp nhiều nhất: Glentoran (5 lần từ 1988 đến 1992)
- Đội bóng giành danh hiệu cúp và giải vô địch cùng một mùa giải: Linfield (1989 và 1990)
- Sân vận động tổ chức nhiều trận chung kết nhất: Windsor Park (13 lần)
Tầm quan trọng của Cúp Liên đoàn Bắc Ailen đối với bóng đá Bắc Ailen
Cúp Liên đoàn Bắc Ailen không chỉ là giải đấu vô cùng quan trọng đối với các CLB bóng đá tại Bắc Ailen mà còn có tầm ảnh hưởng lớn đến cả xã hội và nền bóng đá của đất nước này. Giải đấu này không chỉ là nơi để các CLB thi đấu và cạnh tranh, mà còn là dịp để người hâm mộ trải nghiệm những trận đấu kịch tính và thưởng thức những bàn thắng đẹp mắt.
Cúp Liên đoàn Bắc Ailen cũng là nơi để các cầu thủ trẻ có cơ hội thể hiện tài năng và khẳng định bản thân trong bóng đá đỉnh cao. Nhiều cầu thủ đã từng chơi tại giải này sau đó đã trở thành những ngôi sao hàng đầu của bóng đá Bắc Ailen.
Kết luận
Từ những thông tin về lịch sử, nhà vô địch, các trận đấu kinh điển, danh sách các trận chung kết, cầu thủ xuất sắc và những kỷ lục đặc biệt của Cúp Liên đoàn Bắc Ailen, ta có thể thấy rõ vai trò và ý nghĩa của giải đấu này đối với bóng đá Bắc Ailen. Cúp Liên đoàn Bắc Ailen không chỉ là một giải đấu thể thao, mà còn là niềm tự hào và niềm cảm hứng cho các cầu thủ và người hâm mộ bóng đá tại đất nước này.
