Giải vô địch bóng đá Đông Nam Á (AFF Championship) là giải đấu bóng đá quốc tế hàng năm được tổ chức bởi Liên đoàn bóng đá Đông Nam Á (AFF). Được biết đến là giải đấu danh giá nhất ở khu vực Đông Nam Á, AFF Championship đã trải qua nhiều thay đổi và phát triển mạnh mẽ từ khi được thành lập vào năm 1996.
Những đội tuyển bóng đá Đông Nam Á tham gia giải vô địch
Các đội tuyển bóng đá nam của các quốc gia thành viên AFF tham dự giải vô địch bóng đá Đông Nam Á. Hiện tại có 11 quốc gia tham dự giải đấu bao gồm: Brunei, Campuchia, Indonesia, Lào, Malaysia, Myanmar, Philippines, Singapore, Thái Lan, Timor Leste và Việt Nam.
Ngoài ra, cũng có sự tham gia đặc biệt của ĐT U-23 của một số quốc gia để cạnh tranh với các đội tuyển quốc gia trưởng thành. Từ năm 2007, việc cho phép ĐT U-23 tham dự giải AFF Championship đã mang lại tính cạnh tranh cao hơn cho giải đấu và cũng là cơ hội để các tuyển thủ trẻ có thể trình diễn tài năng của mình.
Thể thức thi đấu của giải vô địch bóng đá Đông Nam Á
Giải vô địch bóng đá Đông Nam Á được chia thành hai giai đoạn: vòng loại và vòng chung kết. Vòng loại được tổ chức một năm trước vòng chung kết và các đội sẽ được chia thành hai bảng, bảng A và bảng B. Hai đội đứng đầu mỗi bảng sẽ giành quyền vào vòng chung kết.
Vòng chung kết được tổ chức tại một quốc gia chủ nhà và diễn ra trong hai tuần. Các đội được chia thành hai bảng, bảng A và bảng B, và thi đấu vòng tròn một lượt. Hai đội đứng đầu mỗi bảng sẽ vào bán kết, và hai đội thắng bán kết sẽ vào chung kết.
Từ năm 2007, AFF Championship đã áp dụng thêm luật bàn thắng sân khách trong trường hợp hai đội có cùng điểm số sau hai lượt trận bán kết và chung kết.
Những quốc gia từng đăng cai giải vô địch bóng đá Đông Nam Á
Kể từ khi thành lập vào năm 1996, đã có 12 lần tổ chức Giải vô địch bóng đá Đông Nam Á và đã có năm quốc gia đăng cai giải đấu. Dưới đây là danh sách các nước từng đăng cai và năm mà họ đăng cai:
| Năm | Quốc gia |
|---|---|
| 1996 | Singapore |
| 1998 | Việt Nam |
| 2000 | Thái Lan |
| 2002 | Indonesia và Việt Nam |
| 2004 | Singapore |
| 2007 | Singapore |
| 2008 | Thái Lan |
| 2010 | Indonesia và Việt Nam |
| 2012 | Malaysia và Thái Lan |
| 2014 | Việt Nam và Singapore |
| 2016 | Myanmar |
| 2018 | Malaysia |
Danh sách các đội vô địch giải vô địch bóng đá Đông Nam Á từ trước đến nay
Tính đến năm 2021, đã có 12 lần tổ chức Giải vô địch bóng đá Đông Nam Á và đã có 6 quốc gia vô địch giải đấu. Thái Lan là đội vô địch nhiều nhất với 6 lần vô địch, tiếp theo là Malaysia với 2 lần vô địch. Singapore, Việt Nam, Indonesia và Philippines mỗi đội đã vô địch giải đấu một lần.
| Năm | Đội vô địch |
|---|---|
| 1996 | Thái Lan |
| 1998 | Singapore |
| 2000 | Thái Lan |
| 2002 | Thái Lan |
| 2004 | Singapore |
| 2007 | Singapore |
| 2008 | Việt Nam |
| 2010 | Malaysia |
| 2012 | Singapore |
| 2014 | Việt Nam |
| 2016 | Thái Lan |
| 2018 | Việt Nam |
Các kỷ lục và thống kê liên quan đến giải vô địch bóng đá Đông Nam Á
Khi tính đến năm 2021, có một số kỷ lục và thống kê đáng chú ý liên quan đến giải vô địch bóng đá Đông Nam Á:
- Đội vô địch nhiều nhất: Thái Lan (6 lần)
- Đội từng lập công nhiều nhất: Bambang Pamungkas (Indonesia) và Noh Alam Shah (Singapore), mỗi người ghi được 17 bàn thắng.
- Số lần ghi bàn trong một trận đấu: 5 bàn, do David Nwokolor của Philippines ghi trong trận đấu với Timor Leste vào năm 2002.
- Số lần đạt danh hiệu Quả bóng vàng: 3 lần, do đội trưởng của Thái Lan Kiatisuk Senamuang đạt được (1996, 2000, 2002).
- Cầu thủ ghi bàn trẻ nhất: Boaz Solossa (Indonesia), đã ghi bàn vào lưới Brunei khi mới chỉ 16 tuổi vào năm 2004.
Những cầu thủ xuất sắc nhất từng tham dự giải vô địch bóng đá Đông Nam Á
Ngoài những kỷ lục và thống kê liên quan đến giải vô địch bóng đá Đông Nam Á, cũng có những cầu thủ xuất sắc từng tham dự giải đấu và để lại dấu ấn sâu đậm trong lòng người hâm mộ:
- Kiatisuk Senamuang (Thái Lan): Với 14 bàn thắng trong 29 trận đấu tại giải AFF Championship, anh là cầu thủ ghi bàn nhiều nhất cho đội tuyển quốc gia Thái Lan. Anh cũng là cầu thủ đầu tiên và duy nhất đạt danh hiệu Quả bóng vàng ba lần tại giải đấu.
- Bambang Pamungkas (Indonesia): Ghi được 17 bàn thắng trong 37 trận đấu tại giải AFF Championship, cầu thủ này là một trong những thành viên nòng cốt của đội tuyển Indonesia trong nhiều năm. Anh được biết đến với biệt danh “Béo” và là cầu thủ từng ghi bàn trẻ nhất tại giải đấu.
- Almoez Ali (Qatar): Dù không phải là một quốc gia Đông Nam Á, nhưng Almoez Ali của Qatar đã để lại ấn tượng mạnh mẽ tại giải AFF Championship 2018 khi ghi được 9 bàn thắng và đoạt danh hiệu Quả bóng vàng. Anh cũng góp công lớn vào chức vô địch của Qatar tại Asian Cup 2019.
Những bàn thắng đẹp nhất trong lịch sử giải vô địch bóng đá Đông Nam Á
Cùng điểm lại những bàn thắng đẹp nhất từng được ghi tại giải vô địch bóng đá Đông Nam Á:
- David Nwokolor (Philippines) – 5 bàn trong trận đấu với Timor Leste năm 2002: Tứ kết giữa Philippines và Timor Leste đã chứng kiến một trong những cơn mưa bàn thắng đỉnh cao. Trong đó, tiền đạo David Nwokolor của Philippines đã là người ghi nhiều bàn nhất trong trận đấu với 5 pha lập công.
- Lê Công Vinh (Việt Nam) – bàn thắng vào lưới Malaysia năm 2008: Trận chung kết giữa Việt Nam và Malaysia đã được gọi là “trận cầu tình yêu” khi hai đội cống hiến một trận đấu mãn nhãn. Và trong cuộc chiến căng thẳng này, tiền đạo Lê Công Vinh của ĐT Việt Nam đã có một bàn thắng đẹp mắt từ khoảng cách gần 30m, giúp Việt Nam lên ngôi vô địch.
- Noh Alam Shah (Singapore) – bàn thắng vào lưới Malaysia năm 2005: Trong trận bán kết giữa Singapore và Malaysia, Noh Alam Shah đã có một siêu phẩm solo khi vượt qua nhiều cầu thủ đối phương để ghi bàn thắng quyết định cho Singapore và giúp họ vào chơi trận chung kết.
- Chanathip Songkrasin (Thái Lan) – bàn thắng vào lưới Philippines năm 2016: Trong trận bán kết giữa Thái Lan và Philippines, Chanathip Songkrasin đã có một bàn thắng khiến các CĐV Thái Lan không thể quên. Với khả năng đi bóng sở trường, anh đã vượt qua nhiều cầu thủ đối phương trước khi dứt điểm hiểm hóc vào góc xa, khép lại một tình huống bóng đá đẹp mắt.
Những khoảnh khắc đáng nhớ trong lịch sử giải vô địch bóng đá Đông Nam Á
Bên cạnh những bàn thắng và các kỷ lục, giải vô địch bóng đá Đông Nam Á còn có những khoảnh khắc đáng nhớ trong lịch sử:
- Singapore đoạt chức vô địch lần đầu tiên vào năm 1998: Trước đây, giải AFF Championship được biết đến dưới tên gọi Tiger Cup. Vào năm 1998, Singapore đã tạo nên bất ngờ lớn khi đánh bại Thái Lan 1-0 trong trận chung kết và lần đầu tiên đăng quang.
- Việt Nam lần đầu tiên đăng cai giải đấu vào năm 2008: Trận chung kết giữa Việt Nam và Malaysia đã diễn ra trên sân Mỹ Đình, Hà Nội và được coi là một trong những trận đấu nghẹt thở nhất trong lịch sử giải đấu.
- Thái Lan lặp lại cú ăn 3 vào năm 2016: Sau khi đăng quang tại giải AFF Championship 2014, Thái Lan tiếp tục lên ngôi tại SEA Games và Asian Games 2015. Điều này đã chứng tỏ sự thống trị của bóng đá Thái Lan tại Đông Nam Á trong giai đoạn này.
- Việt Nam đăng quang sau 10 năm chờ đợi vào năm 2018: Sau khi lần đầu tiên đăng cai giải đấu vào năm 2008, đội tuyển Việt Nam đã phải chờ đợi 10 năm mới có thể lên ngôi vô địch lần thứ hai sau khi đánh bại Malaysia trong trận chung kết đầy kịch tính.
